Speedball to termin określający połączenie dwóch narkotyków o przeciwnym działaniu na układ nerwowy: kokainy (stymulant) oraz heroiny (opioid, depresant). Połączenie tych substancji ma na celu zwiększenie euforii, ale jest również skrajnie niebezpieczne z uwagi na ryzyko przedawkowania, zwłaszcza że efekty obu substancji mogą się wzajemnie maskować.
Praktyka, która pojawiła się w środowisku narkomanów w latach 30. XX wieku. Termin speedballing stał się znany szerszej publiczności w 1982, gdy został wymieniony w mediach jako przyczyna śmierci Johna Belushiego






Początkowo termin ten był stosowany w związku z jednoczesnym dożylnym wstrzyknięciem heroiny i kokainy w ich postaciach rozpuszczalnych w wodzie, aktualnie obejmuje także inne sposoby wprowadzenia do ustroju np. heroina dożylnie i czysta kokaina donosowo w formie tabaczki, a w odniesieniu do składników został rozszerzony na inne kombinacje środka pobudzającego (upper) i środka hamującego (downer), jak np. łączne stosowanie heroiny i metamfetaminy. Dożylny koktajl z heroiny i kokainy jest dobrze znaną strategią pozwalającą na zwiększenie efektu działania kokainy (rush), przy jednoczesnym złagodzeniu nieprzyjemnego uczucia i depresji (crash), które pojawiają się po zakończeniu działania kokainy[2]. W cytacie poniżej, zaczerpniętym z oficjalnej strony rządu amerykańskiego White House Drug Policy, znajduje się opis doznań anonimowej osoby uzależnionej po zastosowaniu speedball, przedstawionych lekarzowi:

W skali od 1 do 10, jeżeli wstrzyknę speedball, osiągnę natychmiast poziom piąty (w osobistej skali euforii). Jeżeli wstrzyknę kokainę – osiągnę poziom ósmy lub dziewiąty i będę naprawdę jak szalony. W związku z tym teraz wstrzyknę heroinę, żeby przeniosła mnie z poziomu ósmego lub dziewiątego do poziomu piątego, abym mógł się nim cieszyć...

Wykazano doświadczalnie synergistyczne współdziałanie obu substancji podawanych jednocześnie[3]. Efekty synergistyczne kokainy i heroiny zaobserwowano także w zachowaniu noworodków matek, które stosowały obie substancje w czasie ciąży[4]. Jednocześnie podawane dawki kokainy i heroiny wyraźnie zwiększały poziom dopaminy na zewnątrz komórek nerwowych w obszarze jądra półleżącego, powodując wzrost przewodnictwa dopaminergicznego, który jest najprawdopodobniej odpowiedzialny za wzmocnione działanie[5].

Wymieniona kombinacja narkotyków jest wyjątkowo groźna dla życia, może doprowadzić do ciężkich powikłań zakończonych zgonem. Stosowanie speedballa w stanie upojenia alkoholowego wyraźnie zwiększa ryzyko śmierci z uwagi na dołączające się depresyjne działanie alkoholu na mózg oraz wpływ na metabolizm wątroby[potrzebny przypis]. W zależności od drogi wprowadzenia do organizmu, narkotyki w ciągu kilku sekund (w przypadku iniekcji) do kilku minut docierają do mózgu.

Speedball w przemyśle rozrywkowym

Speedball był przyczyną śmierci znanych artystów, m.in. dwaj znani aktorzy amerykańscy John Belushi i River Phoenix, także Chris Farley oraz Layne Staley wokalista zespołu Alice in Chains zmarli w wyniku jego stosowania, wokalista zespołu Depeche Mode Dave Gahan dostał zawału serca po przedawkowaniu speedballu, a perkusista zespołu Guns N Roses Steven Adler miał wylew krwi do mózgu w wyniku stosowania speedballu – pozostały mu po nim trudności wymowy. Narkotyki stosowane w formie wstrzyknięć (shot) są aktualnie mało popularne. Zostały wyparte przez syntetyczne i półsyntetyczne narkotyki w formie tabletek, czyli łatwiejsze i dyskretniejsze w użyciu. W USA speedball jest stosowany tylko w pewnych grupach w celach „rekreacyjno-towarzyskich”, między innymi ze względu na wysokie ceny dobrej jakości heroiny i kokainy. W Europie Wschodniej na popularności zyskuje połączenie heroiny z amfetaminą

Mechanizm działania:

Kokaina działa stymulująco na centralny układ nerwowy, zwiększając wydzielanie neuroprzekaźników, takich jak dopamina i noradrenalina. Powoduje to intensywne uczucie euforii, podniesioną energię i czujność.

Heroina, będąca opioidowym depresantem, wiąże się z receptorami opioidowymi w mózgu, co powoduje uczucie relaksu, ulgi w bólu i euforii, ale również hamuje ośrodek oddechowy.

Połączenie tych dwóch substancji prowadzi do jednoczesnej stymulacji i depresji układu nerwowego, co może prowadzić do nieprzewidywalnych i niebezpiecznych efektów fizjologicznych.

Ryzyko przedawkowania:

Efekty kokainy mogą maskować wpływ heroiny na układ oddechowy, co może prowadzić do nieświadomego przyjęcia zbyt dużej dawki heroiny, skutkującej zatrzymaniem oddechu.

Z drugiej strony, gdy działanie kokainy ustępuje, depresyjny efekt heroiny może się nagle nasilić, prowadząc do nagłego spadku ciśnienia krwi, spowolnienia akcji serca i niewydolności oddechowej.

Badania kliniczne:

Foltin, R.W., & Fischman, M.W. (1991): Badania na ludziach wykazały, że połączenie kokainy i heroiny zwiększa subiektywną euforię w porównaniu z samodzielnym podaniem każdej z substancji, ale również znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia działań niepożądanych.

Kosten, T.R., & Kosten, T.A. (1994): Wskazano na wysokie ryzyko uzależnienia od speedballa, ponieważ użytkownicy mogą próbować powtarzać doświadczenie euforii związanej z przyjęciem tej kombinacji, co prowadzi do wzrostu tolerancji i eskalacji użycia.

Śmiertelność:



Według raportów Centers for Disease Control and Prevention (CDC), mieszanie kokainy i heroiny jest jedną z głównych przyczyn zgonów związanych z narkotykami, szczególnie wśród osób uzależnionych od opioidów.

Analiza opublikowana w Journal of Forensic Sciences (2017) wskazuje, że kombinacja ta odpowiada za znaczny odsetek zgonów związanych z przedawkowaniem, z powodu trudności w precyzyjnym ustaleniu dawki oraz złożonej interakcji między obiema substancjami.


Źródła:

Foltin, R.W., & Fischman, M.W. (1991). The effects of combining cocaine and heroin ('speedball') in humans.

•  

The Journal of Pharmacology and Experimental Therapeutics, 257(2), 660-669.Kosten, T.R., & Kosten, T.A. (1994). 

Cocaine and opioid interactions: Implications for speedball use and addiction. Journal of Substance Abuse Treatment, 11(4), 293-298.CDC - Centers for Disease Control and Prevention. 

Reports on drug overdose deaths involving opioids and stimulants, accessed via the CDC website.Journal of Forensic Sciences (2017). Analysis of fatal cases involving simultaneous use of cocaine and heroin.

Wikipedia.org