Obawy zdrowotne związane z silnie działającymi substancjami, ciągłe dostosowywanie rynku i rosnąca liczba konfiskat
Rynek nowych substancji psychoaktywnych charakteryzuje się dużą liczbą substancji, które pojawiły się w tym obszarze oraz tym, że każdego roku wykrywane są nowe związki. Termin "nowe substancje psychoaktywne" obejmuje szeroki zakres rodzajów substancji, które nie są kontrolowane na mocy międzynarodowych porozumień w sprawie kontroli narkotyków, chociaż niektóre z nich mogą podlegać krajowym środkom regulacyjnym. W 2021 r. państwa członkowskie UE skonfiskowały rekordową ilość 8,5 tony nowych substancji psychoaktywnych (zob. wykres Konfiskaty nowych substancji psychoaktywnych w Unii Europejskiej: liczba konfiskat i skonfiskowana ilość, 2005-2021). Producenci narkotyków nadal tworzą nowe substancje, aby uniknąć kontroli prawnych. Zagrożenia dla zdrowia związane z tymi nowymi związkami są zazwyczaj nieznane, co potencjalnie naraża konsumentów na ryzyko poważnych, a nawet śmiertelnych zatruć lub innych problemów zdrowotnych. Wydaje się, że kontrole prawne w Europie i krajach spoza UE przyczyniły się do zmniejszenia liczby nowych pochodnych niektórych narkotyków, takich jak fentanyl. Jednak inne substancje, zaprojektowane w celu uniknięcia ogólnych definicji w przepisach, nadal się pojawiają, a Chiny i Indie pozostają ważnymi krajami źródłowymi dla tych substancji lub prekursorów, które są wymagane do ich produkcji.

Wykryte 24 nowe kannabinoidy stanowiły ponad połowę nowych substancji zgłoszonych po raz pierwszy do unijnego systemu wczesnego ostrzegania w 2022 r. (zob. rysunek Liczba nowych substancji psychoaktywnych zgłoszonych po raz pierwszy do unijnego systemu wczesnego ostrzegania, według kategorii, 2005-2022). Różnorodność obserwowana w tym obszarze może odzwierciedlać próby obejścia przez producentów nielegalnych narkotyków wprowadzonego w Chinach w 2021 r. zakazu stosowania syntetycznych kannabinoidów w całej klasie.


Rysunek. Liczba nowych substancji psychoaktywnych zgłoszonych po raz pierwszy do unijnego systemu wczesnego ostrzegania według kategorii w latach 2005-2022



Rosną obawy, że konsumenci konopi indyjskich mogą być narażeni na nieumyślne narażenie na syntetyczne kannabinoidy. W 2021 r. odnotowano ogólny wzrost liczby doniesień o materiałach ziołowych, w których THC lub inne naturalne kannabinoidy znaleziono obok syntetycznych kannabinoidów, przy czym co najmniej 13 krajów europejskich, głównie Niemcy i Szwecja, zgłosiło takie przypadki. Możliwe, że takie sfałszowane produkty są szerzej dostępne, ale pozostają niewykryte. Sfałszowana marihuana wygląda podobnie do naturalnej i może być błędnie sprzedawana jako marihuana niczego niepodejrzewającym konsumentom. Syntetyczne kannabinoidy są bardzo silnymi substancjami, a sfałszowane produkty niosą ze sobą ryzyko zatrucia. Dodatkowym powodem do niepokoju jest fakt, że produkty spożywcze z konopi indyjskich (żywność, często w postaci "słodyczy", które są zwykle nasycone ekstraktem z konopi indyjskich) stały się bardziej widoczne na nielegalnym rynku europejskim od 2021 roku. Oprócz ryzyka, jakie stwarzają te produkty ze względu na zawartość THC i możliwość pomylenia ich z legalnymi produktami komercyjnymi, zwłaszcza przez dzieci, istnieją obawy, że niektóre z tych produktów mogą zawierać syntetyczne kannabinoidy.

Pojawiły się nowe wyzwania regulacyjne i obawy dotyczące możliwości interakcji między komercjalizacją pochodnych konopi indyjskich a rynkiem narkotyków rekreacyjnych. W 2022 r. pojawienie się nowych półsyntetycznych kannabinoidów odzwierciedlało te obawy. Heksahydrokanabinol (HHC) został zidentyfikowany w maju 2022 r. i do marca 2023 r. został zgłoszony przez 20 państw członkowskich UE. Na europejskim rynku narkotykowym zidentyfikowano również trzy inne półsyntetyczne kannabinoidy, octan HHC, heksahydrokannabiforol i tetrahydrokannabidiol. Wydaje się prawdopodobne, że substancje te są produkowane z kannabidiolu ekstrahowanego z konopi o niskiej zawartości THC. Sprzedawane online i w sklepach jako "legalne" zamienniki marihuany, obejmują konopie spryskane lub zmieszane z HHC, które wyglądają i pachną jak naturalna marihuana, a także vape i produkty spożywcze. Efekty działania HHC na ludzi nie zostały zbadane, ale niepotwierdzone doniesienia konsumentów sugerują, że mogą one być subiektywnie podobne do tych wywoływanych przez konopie indyjskie. Niektóre z produktów są jednak dostępne w formach, które mogą dostarczać duże dawki, co budzi obawy o możliwe konsekwencje dostępności tych substancji dla zdrowia publicznego.

Syntetyczne katynony i nowe syntetyczne opioidy mają stosunkowo ugruntowaną pozycję na niektórych europejskich rynkach narkotykowych. Są one sprzedawane jako zamienniki stymulantów, takich jak amfetamina lub opioidów, takich jak heroina. W 2022 r. nadal konfiskowano duże ilości katynonów, takich jak 3-MMC i 3-CMC. Chociaż liczba konfiskat pozostaje niewielka, bardzo duże ilości katynonów znalezione w niektórych indywidualnych konfiskatach, głównie w handlu z Indii, sugerują, że substancje te mogą odgrywać większą rolę na europejskim rynku stymulantów. Obawy te pogłębiają informacje sugerujące, że katynony są coraz częściej produkowane w Europie, z większym wyrafinowaniem. Osiągnięcia w tej dziedzinie obejmują wykrywanie chemicznie zamaskowanych niekontrolowanych form (N-acetylo-3-MMC), które są przemycane do Europy w celu lokalnej konwersji w kontrolowany katynon 3-MMC. Chociaż informacje pochodzące ze wskaźników, takich jak usługi kontroli narkotyków, sugerują, że produkty MDMA są mniej podatne na fałszowanie niż inne nielegalne narkotyki, które zostały zbadane w 2021 r., fałszowanie produktów MDMA syntetycznymi katynonami może również zwiększać ryzyko nieznanych skutków i potencjalnych szkód. W 2022 r. do unijnego systemu wczesnego ostrzegania zgłoszono sygnały o możliwym wzroście liczby syntetycznych katynonów błędnie sprzedawanych jako MDMA lub używanych do fałszowania MDMA. Chociaż ogólna skala tej kwestii nie jest znana, została ona zgłoszona przez służby kontroli narkotyków w co najmniej trzech państwach członkowskich UE, w tym w Hiszpanii, Holandii i Austrii. Zafałszowane produkty obejmowały tabletki, kryształy i proszki ecstasy, zazwyczaj zawierające 4-CMC (klephedron), 3-MMC, 4-MMC (mefedron) i dipentylon.

Chociaż tylko jeden nowy syntetyczny opioid został formalnie zgłoszony w 2022 r., ostatnie sygnały, głównie z krajów bałtyckich, sugerują zwiększoną dostępność i szkody (w tym zgony spowodowane narkotykami) związane z tymi substancjami, w szczególności pochodną fentanylu - karfentanylem i bardzo silną grupą opioidów benzimidazolowych, która obejmuje leki takie jak izotonitazen, protonitazen i metonitazen. Opioidy benzimidazolowe pojawiły się w następstwie środków kontroli, wprowadzonych zarówno w krajach producenckich, jak i poza nimi, w celu ograniczenia dostępności pochodnych fentanylu, w tym karfentanylu. Syntetyczne opioidy są często bardzo silne, co oznacza, że niewielka ilość może wystarczyć do wyprodukowania dużej liczby typowych dawek ulicznych i może stwarzać zwiększone ryzyko zatrucia zagrażającego życiu. Syntetyczne opioidy są powiązane ze zgonami spowodowanymi przez narkotyki, a ostatnie raporty z Estonii i Litwy wskazują, że narkotyki te stanowią obecnie znaczną część zgonów spowodowanych przedawkowaniem w tych krajach. Nowe wstępne dane z 2023 r. sugerują, że śmiertelność związana z opioidami benzimidazolowymi jest coraz częściej wykrywana na Łotwie, co stanowi niepokojący rozwój sytuacji. W 2022 r. estońska policja poinformowała o przechwyceniu mieszanin zawierających nowy syntetyczny opioid metonitazen i bromazolam, nową benzodiazepinę, oraz mieszanin zawierających nowe opioidy protonitazen i metonitazen oraz środek uspokajający i przeciwbólowy dla zwierząt ksylazynę. Mieszaniny te, znane odpowiednio jako "benzo-dope" i "tranq-dope", zostały powiązane ze wzrostem liczby zgonów spowodowanych przedawkowaniem w Kanadzie i Stanach Zjednoczonych. Istnieje potrzeba rozważenia i dalszego zbadania, jakie środki redukcji szkód i zapobiegania są skuteczne w zmniejszaniu ryzyka śmiertelności związanego ze stosowaniem syntetycznych opioidów. Zasugerowano na przykład, że podejście do podawania antagonisty opioidów naloksonu musi zostać dostosowane, aby skuteczniej reagować na zagrożenia dla zdrowia stwarzane przez syntetyczne opioidy.

Zgłoszone nowe substancje psychoaktywne

- Pod koniec 2022 r. EMCDDA monitorowało około 930 nowych substancji psychoaktywnych, z których 41 zgłoszono po raz pierwszy w Europie w 2022 r.

- Około 400 nowych substancji psychoaktywnych wykryto w konfiskatach w 2021 r. (patrz rysunek Liczba nowych substancji psychoaktywnych zgłaszanych każdego roku po ich pierwszym wykryciu w Unii Europejskiej, według kategorii, 2005-2021).

- W 2022 r. unijny system wczesnego ostrzegania otrzymał zgłoszenia dotyczące 24 nowych kannabinoidów, co zwiększyło łączną liczbę monitorowanych substancji do 245.

- Od 2009 r. na europejskim rynku narkotykowym zidentyfikowano łącznie 74 nowe opioidy, przy czym w 2022 r. zgłoszono jedną nową substancję (6 w 2021 r., 10 w 2020 r.) (zob. rysunek Liczba opioidów zgłoszonych po raz pierwszy do unijnego systemu wczesnego ostrzegania, 2009-2022).


Wykres. Liczba nowych substancji psychoaktywnych zgłaszanych każdego roku po ich pierwszym wykryciu w Unii Europejskiej, według kategorii, 2005-2021



Konfiskaty nowych substancji psychoaktywnych

- W 2021 r. konfiskaty marihuany o niskiej zawartości THC zawierającej syntetyczne kannabinoidy wyniosły 242 kilogramy (37 kilogramów w 2020 r.; 200 gramów w 2019 r.). Próbki były różnie zgłaszane jako "konopie" lub "marihuana" lub zawierające THC, CBD lub CBG. Ponadto konfiskaty 12 kilogramów żywicy konopnej zgłoszono jako "haszysz CBD".

- W 2021 r. państwa członkowskie UE odpowiadały za prawie 29 400 z 59 620 konfiskat nowych substancji psychoaktywnych zgłoszonych w Unii Europejskiej, Norwegii i Turcji, co stanowiło 8,5 z 10,8 skonfiskowanych ton. Wzrost ten był spowodowany niewielką liczbą dużych konfiskat katynonów (3-CMC, 3-MMC, 4-CMC), a także ketaminy i GBL (zob. wykres Konfiskaty nowych substancji psychoaktywnych w Unii Europejskiej: liczba konfiskat i skonfiskowana ilość, 2005-2021). Ponadto skonfiskowano 23 634 litry płynów zawierających nowe substancje psychoaktywne, głównie GBL (21 455 litrów) i 4-CMC (1 228 litrów).

- W 2021 r. tylko 5 substancji stanowiło ponad 80% ilości nowych substancji psychoaktywnych skonfiskowanych w krajach UE: 3 katynony (3-CMC, 3-MMC i 4-CMC, w ilości 4,0 ton), ketamina (0,9 tony) i GBL (2,0 tony) (zob. rysunek Konfiskaty nowych substancji psychoaktywnych w Unii Europejskiej: skonfiskowana ilość w podziale na substancje, 2021 r.).

- W 2021 r. do unijnego systemu wczesnego ostrzegania zgłoszono 740 konfiskat nowych opioidów, z czego 45% zawierało karfentanyl, a 22% izotonitazen. Skonfiskowano łącznie 8,2 kg materiału, z czego 59% (4,9 kg) zawierało karfentanyl, a 23% (1,9 kg) izotonitazen. Większość konfiskat miała miejsce w północnej Europie, przy czym Estonia, Łotwa, Litwa i Polska zgłosiły 97% konfiskat i 86% (7,1 kilograma) skonfiskowanej ilości.


Wykres. Konfiskaty nowych substancji psychoaktywnych w Unii Europejskiej: liczba konfiskat w latach 2005-2021


Rysunek. Konfiskaty nowych substancji psychoaktywnych w Unii Europejskiej: ilość skonfiskowanych substancji, 2005-2021



Rysunek. Konfiskaty nowych substancji psychoaktywnych w Unii Europejskiej: skonfiskowana ilość w podziale na substancje, 2021 r.


Wskaźnik używania nowych substancji psychoaktywnych

- Krajowe szacunki dotyczące używania w ciągu ostatniego roku nowych substancji psychoaktywnych (z wyłączeniem ketaminy i GHB) wśród młodych osób dorosłych (w wieku od 15 do 34 lat) wahają się od 0,1% na Łotwie do 5,1% w Rumunii. Wśród uczniów w wieku od 15 do 16 lat w najnowszym badaniu europejskim (zob. ESPAD 2019) z 2019 r. oszacowano, że przynajmniej jednokrotne użycie nowych substancji psychoaktywnych wynosiło od 0,9% do 6,6%, przy czym przynajmniej jednokrotne użycie wynosiło od 1,1% do 5,2% w przypadku syntetycznych kannabinoidów i od 0,2% do 2,5% w przypadku syntetycznych katynonów.

Hospitalizacje związane z nowymi substancjami psychoaktywnymi

W 2021 r. 3-MMC zgłoszono w 68 przypadkach ostrej toksyczności narkotykowej w 5 szpitalach Euro-DEN Plus.


dodatkowe materiały:

• Table 1 (number of new psychoactive substances reported for the first time)
  
• Table 2 (number of new psychoactive substances reported each year following their first detection in the European Union)
  
• Table 3a (seizures of new psychoactive substances in the European Union)
  
• Table 3b (seizures of new psychoactive substances in the European Union: total number and total quantity of material seized)
  
• Table 4 (number of opioids reported for the first time to the EU Early Warning System, 2009–2022)
  

źródło EMCDDA.



nie powiem, zaskoczył mnie większy stosunek 3mmc wobec 4cmc, oraz brak apihp w tej tabeli konfiskat. czyżby tylko w Polsce na tle Europy takie stimheady są? gigantyczne ilości putinaci i 5cl (rip Flight) były do przewidzenia, ale GBL? dużo hexenu skonfiskowali (cyber, czy to ty?), no i beka, że pregabaliny więcej niż hexenu, a tą to z chin ściągają. no i chinole przestawiły się na rynek prekursorów, zatem potrzeba więcej chemików, a nie więcej konsumentów, bo koniec końców będziemy się truć czym popadnie. 

zapraszam do dyskusji